એક અજાણ્યા ગાંધીની આત્મકથા (નટવર ગાંધી)-પ્રકરણ-૪૫-કન્ટ્રોલ બોર્ડને વિદાય

પ્રકરણ 45– કન્ટ્રોલ બોર્ડને વિદાય

જેવો  “ક્લીન ઓડીટ” ઓપિનિયન મેળવવાની માથાકૂટ દર વરસે કરવાની, તેવી જ રીતે દરે વર્ષે ડીસ્ટ્રીકનું  લગભગ બારેક બિલીયન ડોલરનું બજેટ બેલેન્સ કરવાનો પ્રશ્ન હોય છે.   મેયરની પ્રાયોરિટી મુજબ બજેટ તૈયાર કરવાનું, પણ એમાં ડેફીસીટ ન હોય એ જોવાની જવાબદારી સીએફઓની.  જેટલું રેવન્યુ આવવાનું હોય, તેટલો જ ખર્ચ કરી શકાય. રેવન્યુ કેટલું થવાનું છે અને બજેટમાં જે ખર્ચ થવાનો છે તેને એસ્ટીમેટ કરવાની જવાબદારી પણ સીએફઓની જ.  વરસને અંતે રેવન્યુ કરતાં ખર્ચો વધ્યો અને જો ડેફીસીટ થઈ તો એનો અડિયો દડિયો સીએફઓ માથે. એટલે આ એસ્ટીમેટ કરવામાં બહુ કાળજી કરવાની.

દર ત્રણ મહિને ચેક કરવાનું કે રેવન્યુ અને ખર્ચ એસ્ટીમેટ મુજબ થાય છે કે ઓછા વત્તા.  જો રેવન્યુ ધાર્યા મુજબ ન આવતું હોય તો ખર્ચ ઉપર કાપ મૂકવાની જવાબદારી સીએફઓની જ. આવો કાપ ન મૂકવો પડે તે માટે રેવન્યુ એસ્ટીમેટ કંજરવેટિવ રાખવું જરૂરી. એમ કરવાથી ખર્ચો ઓછો થાય અને વરસને અંતે બજેટ સરપ્લસ દેખાય.  ફંડ બેલેન્સ–સેવીંગ અકાઉન્ટ–વધે.  પણ મતદારોને ખુશ રાખવા માટે  મેયરને નવી નવી પ્રોજેક્ટ કરવી હોય. તેવું જ કાઉન્સિલનું. એમને તો ફરી ફરી ચૂંટાવું હોય છે.  એમને માથે  બજેટ બેલેન્સ કરવાની જવાબદારી નથી હોતી, એ તો સીએફઓને માથે.

કન્ટ્રોલ બોર્ડને રજા આપવી હોય, અને પૂર્ણ સ્વરાજ (હોમ રૂલ) મેળવવું હોય તો જે વર્ષે (2000) હું સીએફઓ થયો ત્યારે તો ખાસ બજેટ બેલેન્સ કરવાનું હતું.  ચાર વરસ ઉપરાઉપરી “ક્લીન ઓડીટ ઓપીનીયન” સાથે બજેટ બેલેન્સ કરવાની જે રીક્વાયરમેન્ટ હતી તેનું આ ચોથું વરસ હતું. આ રીક્વાયરમેન્ટને પૂરી કરવામાં અમે જો આ વરસે ચૂક્યા તો કંટ્રોલ બોર્ડ બીજાં ચાર વરસ ડીસ્ટ્રીકને માથે ચડેલું રહે.  હું તો હજી હમણાં જ સીએફઓ થયો હતો. છતાં આ અત્યંત અગત્યની બે વસ્તુ–બેલેન્સ્ડ બજેટ અને “ક્લીન ઓડીટ ઓપીનીયન”–સિદ્ધ કરવાની જવાબદારી મારે માથે આવી હતી.  આમાં જો હું નિષ્ફળ થયો તો મને રજા મળશે એ તો દીવા જેવી ચોખ્ખી વાત હતી, પણ કન્ટ્રોલ બોર્ડ બીજા ચાર વરસ ડીસ્ટ્રીક ઉપર રાજ કરશે તેની નામોશી પણ મને લાગશે.

બારેક બિલીયન ડોલરના આ બજેટને બેલેન્સ કરવા મારી પાસે બહુ ઓછો સમય હતો.  મેં મારા સીનિયર સ્ટાફની અરજન્ટ મીટીંગ બોલાવી અને સમજાવ્યું કે આ તો કરેંગે યા મરેંગે જેવો પ્રશ્ન છે. દરેક ડીપાર્ટમેન્ટની ઝીણી અને ઉગ્ર ઊલટ તપાસ કરવા કહ્યું.  પરિણામે અમને ખબર પડી કે જો ડીસ્ટ્રીક અત્યારે જે રીતે ખર્ચો કરે છે તે ચાલુ રાખશે તો વરસને અંતે લગભગ 200 મીલીયન ડોલર્સની ડેફીસીટ ઊભી થશે. મેયર, કાઉન્સિલ અને કંટ્રોલ બોર્ડ માટે અમે એક હાર્ડ હિટીંગ મેમોરન્ડમ તૈયાર કર્યું.  ક્યાં ક્યાં બજેટ કરતાં વધુ ખર્ચ થયો છે, અને વરસને અંતે ડેફીસીટ ન જોઈતી હોય તો ક્યાં અને કેટલો કાપ મૂકવો પડશે તે સમજાવ્યું.  સીટી હોલમાં આ બાબતનું બ્રીફિંગ કર્યું.  ખળભળાટ મચી ગયો.  છાપાઓમાં પણ છડેચોક આ બધું ડીટેલ્સ સાથે આવ્યું.

સાથે સાથે કોંગ્રેસમાં જઈને એ પણ સમજાવ્યું કે જો અમે અત્યારે આવડી મોટી ડેફીસીટ પૂરવા માટે બજેટ કાપીશું તો ગરીબ લોકોને અપાતી જરૂરી સર્વિસોમાં મોટાં કાપ મૂકવા પડશે.  ફાયરમેન, પુલીસમેન, હેલ્થ ઓફિસર્સ, નર્સીસ વગેરેને રજા આપવી પડશે.  આનો એક રસ્તો છે.  સિટીના રિઝર્વ ફંડમાં જે પૈસા પડ્યા છે તે અમને આ વર્ષે કામચલાઉ ઉપાડીને વાપરવાની છૂટ આપો. અમારો ભાર હળવો થાય.  કોંગ્રેસ પાસેથી એમ કરવાની રજા મળી અને અમે 123 મીલીયન ડોલર્સ રિઝર્વ ફંડમાંથી ઉપાડ્યા.

2001ના ફેબ્રુઆરીની પહેલી તારીખ ઝડપથી આવી રહી હતી અને અમારી સીએફઓની ઓફિસનું ટેન્શન વધી રહ્યું હતું.  આગળ જણાવ્યું તેમ એ દિવસે અમારે ગયા વરસના ઓડીટ માટે બહારના ઓડીટર પાસેથી એ “ક્લીન ઓડીટ ઓપીનીયન” મેળવવાનો હતો.  જેથી વોલ સ્ટ્રીટ, ડીસ્ટ્રીક, અને કોંગ્રેસમાં બધાને ખબર પડે કે અમારી નાણાંકીય  વ્યવસ્થા અને વ્યવહાર સ્પષ્ટ અને ચોખ્ખા છે, કોઈ ગોલમાલ નથી, અને ડીસ્ટ્રીકના બોન્ડ્સ લેવામાં વાંધો નથી.  વધુમાં સરપ્લસ, ડેફીસીટ, કેશ ફ્લો, એસેટ્સ, લાયબલીટી, બોરોઇંગ, લેન્ડીંગ, ફંડ બેલેન્સ, રિઝર્વ, વગેરે વિશેની આંકડાઓ સાથેની માહિતી વિશ્વાસપાત્ર છે.

આખરે એ દિવસ આવે એ પહેલાં અમે તૈયાર હતા.  જાન્યુઆરીની 29મી તારીખે અમે પ્રેસ કોન્ફરન્સ રાખી.  તેમાં મેં 241 મીલીયન ડોલર્સનું સરપ્લસ બતાડ્યું, બજેટ બેલેન્સ્ડ કર્યું છે એ જાહેર કર્યું, અને બહારની ઓડીટીંગ ફર્મે ડીસ્ટ્રીકને  ““ક્લીન ઓડીટ ઓપીનીયન”નું પ્રમાણપત્ર આપ્યું છે તે પણ રજૂ થયું.  મેયર, કાઉન્સિલ અને બીજા પોલીટીશીયાનોને ખાતરી થઈ કે હવે કંટ્રોલ બોર્ડ જશે.  ડીસ્ટ્રીકને એની લોકશાહી (હોમરુલ) પાછી મળશે.   સીટી હોલમાં મોટો ઉત્સવ થયો. મેયર, કાઉન્સિલ અને બીજા પોલીટીશીયાનો, કન્ટ્રોલ બોર્ડના મેમ્બર્સ, કોંગ્રેસમાં ડીસ્ટ્રીકનું પ્રતિનિધિત્ત્વ કરતા ડેલીગેટ, બિજનેસ અને યુનિયનના લોકો, કમ્યુનીટીના અગ્રણીઓ, છાપાં અને ટીવી વાળાઓથી આખો હોલ ભરેલો હતો.

મેં સરપ્લસ, રિઝર્વ વગેરેના આંકડાઓ સમજાવ્યા. અને કહ્યું કે “We are prepared to take financial destiny of this great city into our own hands and never have the need for a control board to oversee our financial operations again.” ડીસ્ટ્રીકનું કોંગ્રેસમાં પ્રતિનિધિત્ત્વ કરતા ડેલીગેટ નોર્ટને કહ્યું, “Our worst financial crisis in 100 years is over.  The control period is over.” વોશીન્ગ્ટન પોસ્ટમાં પહેલે પાને ઉપર પાંચ કોલમમાં હેડલાઈન હતી, “District Completes Its Fiscal Comeback, 2000 Surplus Marks Fourth Balanced Budget in Row, Spelling End to Control Board.” બધેથી અભિનંદનના સંદેશાઓ આવવા મંડ્યા.  મારા જીએઓના જૂના કલીગ્સ, પીટ્સબર્ગ યુનિવર્સિટીના પ્રોફેસરો વગેરેના પત્રો, ટેલિફોનોનો વરસાદ થયો.  કમ્પ્ટ્રોલર જનરલ બાઉશરનું હસ્તલિખિત પોસ્ટ કાર્ડ આવ્યું: Dear Nat: Congratulations on a great job.  I am really proud of you, and the District owes you a big “Thank you.” Keep up the good work, and let’s keep in touch.  Best regards. Chuck.

મારી પ્રોફેશનલ કેરિયરની આ મોટામાં મોટી સિદ્ધિ હતી.  જો કે ડીસ્ટ્રીકના નાણાંકીય પરિસ્થિતિના અનેક પ્રશ્નોનો નિકાલ કરવાનું  હજી બાકી હતું.  આ તો હજી  પાશેરામાં પહેલી પૂણી હતી. કહો કે આ તો “work in progress” હતું. છતાં મારી કારકિર્દીનો આ એક મહત્ત્વનો સીમાસ્તંભ હતો. ડીસ્ટ્રીક નાણાંકીય રીતે પોતાના પગ ભર ટકી શકે એના માટે જે મૂળભૂત ફેરફાર શા કરવા જોઈએ તેની વિચારણા કરવાની હતી. તે ઉપરાંત ડીસ્ટ્રીકના કર્મચારીઓમાં જે શિસ્તનો અભાવ હતો તેનું શું કરવું, તેની નાણાંકીય બ્યુરોક્રસીમાં જે સડો હતો તેનો કેમ નિકાલ કરવો–આવા જટિલ પ્રશ્નો તો ઊભા જ હતા.  પણ મને હવે થોડી શ્રદ્ધા બેઠી કે હું એ પ્રશ્નોનો ઉકેલ લાવી શકીશ.

ચાર વરસ ઉપરાઉપરી “ક્લીન ઓડીટ ઓપીનીયન” સાથે બજેટ બેલેન્સ કરવાની જે રીક્વાયરમેન્ટ હતી તે ડીસ્ટ્રીકે  પૂરી કરી અને કન્ટ્રોલ બોર્ડને રજા મળી.  પરંતુ આનો અર્થ એ નથી કે કન્ટ્રોલ બોર્ડ સદાને માટે ગયું.  કોંગ્રેસને એ તલવાર તો અમારે માથે સદા લટકતી રાખવી હતી.   ભવિષ્યમાં ડીસ્ટ્રીકના પોલીટીશીયાનો વળી પાછા જૂની રમત રમવા માંડે, જેમ તેમ પૈસા ઉડાડવા માંડે અને ડીસ્ટ્રીકને ફરી પાછા ખાધને રસ્તે લઈ જાય તો કન્ટ્રોલ બોર્ડ પાછું ફટ દઈને હાજર થાય એવી વ્યવસ્થા કોંગ્રેસે કરી હતી.  એવી સ્પષ્ટતા કરી કે જો ડીસ્ટ્રીકની નાણાંકીય વ્યવસ્થા કથળી ને એ એના કેટલાક કેશ ઓબ્લીગેશનસ પૂરા ન કરે તો પ્રેસિડેન્ટ તુરત એના ઉપર કન્ટ્રોલ બોર્ડ લાદી શકે: જેમ કે ડીસ્ટ્રીક એના કર્મચારીઓને પગાર ન આપી શકે, કે એમનું પેન્શન ન ભરી શકે, અથવા તો એના બોન્ડ્સનું વ્યાજ ન ભરી શકે.  આવું જો કંઈ થયું તો કન્ટ્રોલ બોર્ડ હાજરાહજૂર છે એમ સમજવું.  હવે જો આ કફોડી પરિસ્થિતિ ટાળવી હોય, ડીસ્ટ્રીકે સદા માટે પોતાનું સ્વરાજ (હોમ રૂલ) જાળવવું હોય અને કન્ટ્રોલ બોર્ડના દર્શન ન કરવાં હોય તો એના પોલીટિશિયનોએ એને નાણાંકીય રીતે સદા સદ્ધર રાખવું જ જોઈએ.  પણ એ એમનાથી શક્ય ખરું?

કન્ટ્રોલ બોર્ડની ગેરહાજરીમાં ડીસ્ટ્રીકની ફાઈનાન્સિયલ ડીસીપ્લીન જાળવવા માટે  બધાની નજર સીએફઓ ઉપર હતી.  કન્ટ્રોલ બોર્ડ દરમિયાન આ જ એક એવી ઑફિસ  હતી કે જેની પાસે નાણાંકીય ક્ષેત્રે અસાધારણ સાધનસામગ્રી અને સત્તા હતાં.  અને  ડીસ્ટ્રીકના પોલીટિશિયનોને એ કાબૂમાં રાખી શકતી હતી, એમના બેજવાબદાર વર્તનને   અટકાવતી હતી.  કોંગ્રેસમાં અને ડીસ્ટ્રીકની બિજનેસ કમ્યુનીટીમાં એવી પણ વાત વહેતી થઇ કે હવે જ્યારે કંટ્રોલ બોર્ડ નથી ત્યારે આ ઑફિસને પરમેનન્ટ કેમ ન બનાવવી?  જો કે લોકશાહીના ચુસ્ત આગ્રહીઓનું એવું માનવું હતું કે સીએફઓ જેવા ન ચુંટાયેલા હોદ્દેદારને આટલી બધી સાધનસામગ્રી અને સત્તા આપવા એ યોગ્ય નથી.  ડીસ્ટ્રીકના હોમરુલની લોકશાહીમાં એને સ્થાન ન હોય.

ડીસ્ટ્રીકમાં જેમ લગભગ હંમેશ બને છે તેમ આ ઈન્ડીપેન્ડન્ટ સીએફઓની વાત પર પણ રંગભેદના છાંટા ઊડ્યા હતા.  કહેવાયું કે ડીસ્ટ્રીકની નાણાંકીય સદ્ધરતા સાબિત થયા પછી પણ કોંગ્રેસને એની ઉપર કન્ટ્રોલ રાખવો છે.  એટલે હવે કન્ટ્રોલ બોર્ડ નથી તો આ સીએફઓ છે.  એ કોંગ્રેસનો એજન્ટ છે.  એ ભલે ડીસ્ટ્રીકનો સીએફઓ હોય, પણ એ જવાબ આપશે કોંગ્રેસને, મેયર કે કાઉન્સિલને નહીં.  ડીસ્ટ્રીકમાં ગોરા લોકોની બહુમતિ હોત તો કોંગ્રેસની આવી દખલગીરી ન હોત.

આવી શંકા હોવા છતાં ડીસ્ટ્રીકનો ખાધવાળો ઈતિહાસ જોતાં મેયર અને કાઉન્સિલને લાગ્યું કે પાવરફુલ સીએફઓની જરૂર છે.  કાઉન્સિલને એવો ભય પણ હતો કે જો એ પોતાની મેળે આવી ઑફિસની વ્યવસ્થા નહીં કરે તો કોંગ્રેસ એ બાબતનો રીતસરનો કાયદો ઘડશે. 2001ના ઓક્ટોબરની પહેલી તારીખે કન્ટ્રોલ બોર્ડને ઓફિસીયલ વિદાય મળવાની હતી.  એ સાથે ઈન્ડીપેન્ડન્ટ સીએફઓને પણ વિદાય ન મળે તે માટે કાઉન્સિલે  જુલાઈમાં જ  નવો કાયદો પાસ કરીને સીએફઓની ઓફિસને ચાલુ રાખી.  જે કામ કન્ટ્રોલ બોર્ડ કરતું હતું તે હવે મારે એકલે હાથે કરવાનું હતું!  આમ સીએફઓ તરીકે હું વન મેન કંટ્રોલ બોર્ડ બની ગયો.

સત્તા અને જવાબદારી

કંટ્રોલ બોર્ડ પછીના સીએફઓની અસાધારણ સત્તા મારા હાથમાં ભલે આવી પણ મને બરાબર ભાન હતું કે આ સત્તા સાથે એવી જ અસાધારણ જવાબદારી પણ મારે માથે આવી હતી.  કન્ટ્રોલ બોર્ડના કોઈ માર્ગદર્શન વગર મારે ડીસ્ટ્રીકના બારેક બિલીયન ડોલરના બજેટને કડક હાથે સંભાળવાનું હતું.  જોવાનું હતું કે એની નાણાંકીય પરિસ્થિતિ ક્યારેય ન કથળે;  કોઈ પણ વરસે બજેટમાં ખાધ ન આવે; પે રોલ, પેન્શન અને બોન્ડનું વ્યાજ–એવા કેશ ઓબ્લીગેશન્સ પૂરા કરવામાં ક્યારેય ખામી ન આવે; અને વોલ સ્ટ્રીટમાં ડીસ્ટ્રીકનું રેટિંગ ઉત્તરોઉત્તર વધતું જાય, ઓછામાં ઓછું ક્યારેય ઘટે નહીં।

મને એ પણ ખાતરી હતી કે આમાં હું જો ક્યારે ય કશું ચુક્યો તો તુરત ગડગડિયું મળવાનું છે.  કાઉન્સિલ, મેયર, કોંગ્રેસ, વોલ સ્ટ્રીટની રેટિંગ એજન્સીઓ, છાપાંઓ–આ બધાં  મારા પર નજર ટાંપીને બેઠાં છે.  જેમ જેમ હું મારી જવાબદારી અદા કરતો ગયો, તેમ તેમ ડીસ્ટ્રીકના પોલીટીશીયનોની ખર્ચ કરવાની યોજનાઓ ઉપર ઠંડું પાણી રેડવાનું અણગમતું કામ મારે માથે આવી પડ્યું. અને જેવું મેં એમને ના પાડવાનું શરૂ કર્યું કે તરત મારું નામ “ડો. નો!” પડી ગયું!

ડીસ્ટ્રીકના પોલીટીશીયનોનું વલણ ખર્ચ કરવા તરફ હતું.  એમને તો દર વર્ષે ચૂંટણી જીતવી હતી.  લોકોને ગમતી પ્રોજેક્ટ કરવી હતી ભલે ને પછી એમાં બેજવાબદાર ખર્ચ થાય.  એમને ક્યાં બજેટ બેલેન્સ કરવાની ચિંતા હતી?  એમની અવનવી પ્રોજેક્ટ્સ, પ્રપ્રોજલ્સ અને યોજનાઓ સીએફઓના ખોળામાં આવ્યા જ કરે.  કોઈકને પોતાના વોર્ડમાં લાયબ્રેરી બાંધવી હોય, કોઈકને રીક્રીએશન સેન્ટર શરૂ કરવું હોય, કોઈક ને નવી હોસ્પિટલ બાંધવી હોય, કોઈકને ટેક્સ રેટ ઘટાડવો હોય, કોઈકને વળી હોમલેસ કુટુંબો માટે નવાં ઘરો બાંધવા હોય–આમાં બધેય આખરે પ્રશ્ન તો પૈસાનો જ છે.  અને જ્યાં જ્યાં પૈસાનો પ્રશ્ન હોય છે તે બધું સીએફઓ પાસે આવે.  કોક વાર પ્રશ્ન પૈસાનો નથી હોતો, પણ લીગાલીટીનો હોય છે.  એક વાર એવી પણ પ્રપોજલ આવી કે હોમોસેકસુઅલ મેરીડ કપલને ડીસ્ટ્રીકમાં જોઈન્ટ ટેક્સ રીટર્ન ભરવાની છૂટ આપવી કે નહીં? અથવા ડીસ્ટ્રીકમાં ઈન્ટરનેટ ગેમ્બ્લીન્ગ શરૂ કરવા દેવું કે નહીં? આમાંની ઘણી પ્રોજેક્ટ્સ અને યોજનાઓ પાછળ હેતુ સારો હોય છે અને કેટલીય તો આમપ્રજાને હિતકારી પણ નીવડી શકે એવી હોય છે, છતાં સીએફઓ તરીકે મારે માટે અગત્યનો પ્રશ્ન એ હતો કે આવું બધું કરવું ડીસ્ટ્રીકને પોસાય ખરું?  એનાથી ડીસ્ટ્રીકની નાણાંકીય સદ્ધરતા જોખમમાં તો નહીં મુકાય ને?  આ કરવામાં કોઈ કાયદાઓનો ભંગ તો નથી થતો ને?

તેવી જ રીતે ડીસ્ટ્રીકના બિલ્ડરો અને ડેવલપરો ટેક્સપેયર્સના ખર્ચે નવી નવી પ્રોજેક્ટ્સ લઈ આવે.  કહે કે દાયકાઓ પહેલા ડીસ્ટ્રીકમાં સેનેટર્સ નામની બેજબોલની ટીમ હતી તેને પાછી લાવવી હોય તો નવું સ્ટેડિયમ બાંધવું જરૂરી છે.  એવી જ રીતે બીજા ડેવલપરો એમ કહે કે  ડીસ્ટ્રીકની ટુરીજમથી થતી આવક વધારવી હોય અને વધુ કન્વેન્શન લાવવા હોય તો નવું કન્વેન્શન સેન્ટર બાંધવું જોઈએ.  અત્યારનું આપણું કન્વેન્શન સેન્ટર બહુ જૂનું છે.  આવી બધી પ્રોજેક્ટ્સ ડીસ્ટ્રીકની ઈકોનોમીને સદ્ધર બનાવવા માટે આવશ્યક છે એવી દલીલ કરવામાં આવે.  પણ આ પ્રોજેક્ટ્સમાં તો સેંકડો મિલિયન ડોલરનો ખર્ચ કરવાનો હોય છે.  સીએફઓ તરીકે હું હા પાડું એ પહેલાં મારે એકેએક પ્રોજેક્ટ અને પ્રપોજલને આર્થિક અને નાણાંકીય દૃષ્ટિએ ચકાસવાની. ખાસ તો એ જોવાનું કે આવી ગંજાવર પ્રોજેક્ટ માટે વોલ સ્ટ્રીટમાં જઈને સેંકડો મીલીયન ડોલર બોરો કરવા પડશે, એને માટે બોન્ડ્સ ઇસ્યુ કરવા પડશે, એની ડીસ્ટ્રીકના રેટિંગ પર કેવી અસર પડશે?  આપણે એનું વ્યાજ દર છ મહિને ભરી શકીશું ખરા?  ડવેલપરોને તો ગમે કે ડીસ્ટ્રીક વધુ ને વધુ બોરો કરે જેથી એમની પ્રોજેક્ટને ફંડિંગ મળે.  પોલીટિશિયનોને પણ આવી મોટી પ્રોજેક્ટના ગ્રાઉન્ડ બ્રેકીન્ગ અને રિબન કટિંગના સમારંભોમાં મોટા ભા થઈને બેસવું ગમે.

પણ જે બોરોઈન્ગ કર્યું છે તે યોગ્ય થયું છે અને એનું વ્યાજ આપણે નિયમિત ભરી શકીશું તે જોવાની જવાબદારી સીએફઓની.  ડીસ્ટ્રીકનું દેણું દર માથા દીઠા બીજાં શહેરો કરતાં  વધુ હતું.  એટલે મારી ઇચ્છા એવી કે બોરોઈન્ગ ઊપર કેપ મૂકાય–જેથી અમુક લિમિટથી વધુ દેવું ન વધે, અને એ બાબતનો કાયદો પસાર થાય. ડેવલપરો અને પોલીટિશિયનોને આવો કેપ કેમ ગમે?  તુરત કહેવામાં આવે કે સીએફઓ ડીસ્ટ્રીકના ડેવલપમેન્ટનો વિરોધી છે અને એનો આર્થિક વિકાસ અટકાવે છે.  આવી બધી ટીકા વચ્ચે મારે તો એ નક્કી કરવાનું કે આવી પ્રોજેક્ટ્સ ડીસ્ટ્રીકને પોસાય ખરી? એનાથી ડીસ્ટ્રીકની નાણાંકીય સદ્ધરતા જોખમમાં તો નહીં મુકાય ને?  એ કરવામાં કોઈ કાયદાઓનો ભંગ તો નથી થતો ને?