અમેરિકામાં ગુજરાતી ભાષાશિક્ષણ ધોવાણના માર્ગે
અગાઉ મેં નોંધ્યું છે એમ હું ૧૯૯૭માં અમેરિકા આવેલો. ત્યારે યુનિવર્સિટી ઓફ પેન્સિલવેનિયામાં દક્ષિણ એશિયા વિભાગની બોલબાલા હતી. આ વિભાગમાં જ ત્રણ તો ભાષાશાસ્ત્રીઓ હતા: જ્યોર્જ કાર્ડોના, ફ્રેંકલિન સાઉથવર્થ અને હેરોલ્ડ શિફમેન. તદ્ઉપરાંત, ત્રણેક philologists પણ હતા: વિલ્હેમ હાલ્ફબાસ, લુડો રોશર અને રોઝાન રોશર. એમ કહોને કે આખો દક્ષિણ એશિયા વિભાગ પ્રત્યક્ષ કે પરોક્ષ રૂપે ભાષાશાસ્ત્ર સાથે સંકળાયેલો હતો. આવું જ અમેરિકાની બીજી યુનિવર્સિટીઓના દક્ષિણ એશિયા વિભાગોમાં પણ હતું. દરેક વિભાગમાં વધારે નહીં તો બે ભાષાકૂળોના ભાષાશાસ્ત્રીઓ તો જોવા મળતા જ. એક તે ભારતીય-આર્ય કૂળના અને બીજા તે દ્રવિડીયન કૂળના. આ ઉપરાંત સંસ્કૃતના વિદ્વાનો તો જુદા.
બાબુભાઈની વાત તદ્દન સાચી છે : ઇતિહાસ ગઁવા હૈ ! અમારાં સંતાનોને ઉછેરતાં આ રીતે “ ગુજરાતી નહીં પણ રાષ્ટ્ર ભાષા હિન્દી શીખનાર” અનેક વિદ્યાર્થીઓના પરિચયમાં આવવાનું થયું છે! આ ( કે પેલો ) બધાં ભૌતિક લાભ જોનારા દેશ છે ! ગુજરાતી શીખ્યે શું લાભ થશે ? વણિક વૃત્તિથી લોકો પૂછે છે! પણ “ મારી માતૃભાષા છે, મારે એને જાણવી છે” એમ કહેનારાં થોડાક યુવાનો છે કે જે અવળા પ્રવાહમાંયે તરે છે!
ભાષાવિજ્ઞાન અને શિક્ષણની છણાવટ વગેરે સાંપ્રત સમાજનું ચિત્ર સાથે વાંચવાનો આનંદ થાય છે.
LikeLiked by 1 person
બાબુભાઈએ આ પ્રકરણમાં કહેલી ઘણી વાતો હું મુંબઈમાં પણ જોઈ રહ્યો છું. મુંબઈ અને તમામ મોટા શહેરોમાં નવી પેઢી માતૃભાષાથી વિમુખ થઇ છે.
LikeLike
સમગ્ર એપિસોડ આપણી માતૃભાષા(ગુજરાતી) પ્રત્યેની વફાદારી અને એક ગુજરાતી પ્રજા ની ખોખલી માનસિકતા પ્રત્યે નું એક ભાષાશાસ્ત્રી નો રોષ, વ્યથા અને કાળજી બતાવે છે. આપણે એક વૈશ્વિક પ્રજા તરીકે નિષ્ફળ પુરવાર થયા છીએ જેનું એક નાગરિક તરીકે અને વધુ તો એક ભાષાના શિક્ષક તરીકે વધુ દુઃખ થાય એ સ્વાભાવિક છે. આ લેખ/ એપિસોડ માટે આભાર સાહેબ. ધન્યવાદ.💐🙏
LikeLiked by 1 person