જિંદગી એક સફર હૈ સુહાના – એપીસોડ ૨૦ (જયશ્રી વિનુ મરચંટ)

(જયશ્રીબહેનના “જિદગી એક સફર હૈ સુહાના” ધારાવાહીના ૨૦ માં એપીસોડ સાથે, આંગણાં પૂરતું આ ધારાવાહી અહીં સમાપ્ત થાય છે. થોડા દિવસમાં જ આ બધા લેખ અને થોડા વધારાના લેખ મુંબઈમાં એક વિમોચન સમારંભમાં એક પુસ્તક સ્વરૂપે પ્રગટ થશે. પુસ્તકના વિમોચન બાદ હું એની વધારાની વિગતો આંગણાંમાં મૂકીશ. જયશ્રીબહેનના આ ધારાવાહીને લીધે આંગણાંના મુલાકાતીઓની સંખ્યામાં સારો વધારો થયો છે. આંગણાંનું માન વધ્યું છે. એ મને મોટાભાઈ માને છે, એટલે આભાર માનીને એમની લાગણીની કીમત ઓછી નહીં કરું. આંગણાંના “ધારાવાહી” વિભાગના સંપાદનનું  કામ મેં જયશ્રીબહેનને સોંપ્યું છે, એટલે હવે પછીના બધા ધારાવાહી લખાણોની પસંદગી અને સંપાદન જયશ્રીબહેન કરશે.

એમના અગાઉના ૧૯ એપીસોડસ હ્રદયસ્પર્શી હતા, પણ આ એપીસોડે હચમચાવી દીધો. એક ક્ષણમાં જીવન કેવો પલટો લે છે?

“તેરે બિના જિંદગીસે કોઈ શિકવા તો નહીં!”

આજે આ અંતિમ પ્રકરણમાં આપને વિનુ, મારા સ્મૃતિશેષ પતિનો પરિચય કરાવવાનું મન છે. અમારા લગ્નના ૪૫ વર્ષો પછી અને વિનુની આ ફાની જગતમાંથી વિદાયના બે વર્ષ અને અગિયાર માસ પછી, મન હજી માનતું નથી કે એ જતા રહ્યા છે, અને હવે, પાછા આવવાની શક્યાતા જ નથી.

જિંદગી એક સફર હૈ સુહાના – એપીસોડ ૧૯ (જયશ્રી વિનુ મરચંટ)

(જિંદગી એક સફર હૈ સુહાનાનો ૨૦ મો, અને આંગણાં માટેનો અંતીમ હપ્તો આવતા સોમવારે આંગણાંમાં મૂકવામાં આવશે. આંગણાંના મુલાકાતિઓમાં આ ધારાવાહીને ખૂબ જ સારો આવકાર મળ્યો છે. પ્રસિધ્ધ પ્રકાશક “ઈમેજ પબ્લીકેશન” આ ધારાવાહીને બીજા આઠ હપ્તા ઉમેરીને ટુંકમાં જ પુસ્તકના રૂપમાં પ્રકાશિત કરવાના છે. બાકીના આઠ હપ્તા તો તમારે એ પુસ્તકમાં જ વાંચવાના રહેશે. ધારાવાહી વિભાગમાં હવે પછી અમેરિકા સ્થિત એક જાણીતા સાહિત્યકાર અને સમાજ અને સરકારમાં જાણીતા એવા મહેમાનનો લાભ મળશે.)

જિંદગી ઈત્તફાક હૈ!

                     સરલાની કારનું પંકચર તો ક્યારનુંય રીપેર થઈ ગયું પણ ડો. ખન્ના અને સરલા, બેઉ હજી પાછળના પાર્કીંગ લોટમાં સરલાની કાર પાસે ઊભા ઊભા વાતો કરી રહ્યા “છે!” થોડું કટાક્ષમાં હસીને, સીમીએ આંખો મીંચકારીને, રસોડામાં વાસણો સાફ કરતાં કહ્યું. અમારી ૧૯૮૩ની દિવાળી પાર્ટી પૂરી થઈ હતી અને છેલ્લે અમે પાંચ-સાત કપલ્સ બાકી રહ્યા હતા, જે બધું ક્લીનીંગ કરવામાં મદદ કરી રહ્યા હતાં. એ સમયે અમે એપાર્ટમેન્ટમાં રહેતાં અને દિવાળી પાર્ટી અમારા એપાર્ટમેન્ટના ક્લબ હાઉસના હોલમાં કરી હતી. નીમિતા બોલી, “તું બહાર જોવાનું બંધ કર અને જલદી કામ પતાવ. તારા બાળકોને પણ હવે ઊંઘ આવી રહી છે.” સીમીને થયું કે આવી મજેદાર ગોસિપમાં કોઈ જ રસ નથી લેતું. એ જરાક નિરાશ થઈ ગઈ અને કહે, “ડો. ખન્નાની ફિલિપીનો વાઈફ એના નાના બાળકને લઈને ઘરે જતી રહી! સરલાની ગાડીનું ટાયર પંકચર થયું એટલે એ રીપેર કરાવવા ખન્નાજીને લઈ ગઈ! પાર્ટીમાં એન્જોય તો બધાએ કર્યું, તો પાછળનું કામ પણ સાથે મળીને થવું જોઈએ. સરલાની ગાડીનું પંકચર આપણે નથી કર્યું કે એના હાલ જે ડિવોર્સ થયા એ કઈં આપણે લીધે તો નથી થયાં! બહાર ટેબલ-ખુરસી સરખા મૂકવાના છે, ટ્રેશ કાઢવાનો છે અને સાફસૂફી ત્યાં પણ આપણા બધાંના હસબન્ડ કરી રહ્યા છે. ખન્નાજીને પણ સમજણ હોવી જોઈએ કે એ જઈને ત્યાં મદદ કરાવે. નીમિતાને સરલાનું બહુ લાગી આવે છે!” નીમિતા આ સાંભળે એમ જ સીમી બોલી હતી. હું પણ ત્યાં જ કામ કરતી હતી. મેં વાત બદલી, “સીમી, તારે આવતા અઠવાડિયે નવા જોબ માટે ટ્રેનિંગ છે ને? વ્હેર ડુ યુ હેવ ટુ ગો?” એ ડિસ્ટ્રેક્ટ થઈ અને કહે, “સેન્ટર સીટીમાં.”  અને સીમી પોતાના જોબની વાતો કરતાં કામમાં પડી ગઈ.

જિંદગી એક સફર હૈ સુહાના – એપીસોડ ૧૮ (જયશ્રી વિનુ મરચંટ)

“યે ક્યા હુઆ, કૈસે હુઆ, કબ હુઆ”

                     ફિલાની અમારી સ્ટ્રીટ માંડ ૦.૧ માઈલની હતી. આ નાની અને શાંત સ્ટ્રીટની બેઉ બાજુ ઘરોની હાર હતી. ૧૯૮૭, જૂનના અંત કે જૂલાઈની શરૂઆતનો સમય હતો. વિનુ અને હું, અમારા ફિલાના ઘરના આગળના ઓટલા પર, સાંજના ૫થી છ વચ્ચે, સૂરજ આથમવાની રાહ જોતાં ઊભા હતાં. અચાનક, ઘરના ડ્રાઈવ વેમાં એક બ્લુ રંગની, ૧૯૭૯-૮૦ના મોડેલની ઈમ્પાલા આવીને ઊભી રહી. આગળ જુવાન ગોરું કપલ હતું. પાછળની સીટ પર કોઈ બેઠું હતું. મેં ધ્યાનથી પાછળ બેઠેલી વ્યક્તિને જોઈ. એ અમારી તરફ જોઈ હાથ હલાવતી હતી, અને આશ્ચર્યથી હું બોલી ઊઠી, “અરે, આ તો સવિતા છે!” ડ્રાઈવરસીટ પરથી ગોરા યુવકે ઊતરીને પાછળનો દરવાજો ખોલ્યો. ઘોડી જેમ થનગનતી દોડે, એમ ગાડીમાંથી ઊતરીને એ અમારા તરફ દોડી, અમને બેઉને પગે લાગી. મેં એને ઊભી કરી. મેં પૂછ્યું, “સવિતા, તું અહીં આવી કેવી રીતે? કોણ છે આ લોકો?” ત્યાં સુધીમાં પેલો ગોરો યુવક અમારા ઓટલા પર આવ્યો. અમને અંગ્રેજીમાં કહ્યુ,“સવિતા Philadelphia’s 30th Street Stationની બહાર માર્કેટ સ્ટ્રીટ પર, પાર્કિંગ મીટર્સ પાસે ઊભી ઊભી, બ્રોકન ઈંગલીશમાં તમારું એડ્રેસ બતાવીને ત્યાં કેમ જવું એવું પૂછી રહી હતી. અમે તમારા ઘરથી દસ માઈલ દૂર રહીએ છીએ આથી રાઈડ આપી.” વિનુ અને મેં, સવિતાને અહીં સુધી મૂકી જવા માટે એમનો આભાર માન્યો અને “બાય, બાય” કહી અમે ઘરમાં આવ્યાં.

જિંદગી એક સફર હૈ સુહાના – એપીસોડ ૧૭ (જયશ્રી વિનુ મરચંટ)

“વક્તને કિયા ક્યા હસીં સિતમ!”

                    “નિરંજન ઈઝ નો મોર!” રાતના સાડા નવ વાગે, ૧૯૮૮ની જાન્યુઆરી કે ફેબ્રુઆરી મહિનાની રાતે, વિનુ ઘરમાં આવતાવેંત આ એક વાક્ય બોલ્યા અને સોફા પર ફસડાઈ પડ્યા. બાળકો સૂઈ ગયા હતાં. છેલ્લા ચાર દિવસથી નિરંજન અમારા ઘરની નજીક આવેલી હોસ્પિટલમાં એડમીટેડ હતો. વિનુ રોજ સાંજના ત્યાં જતા હતા અને એની પાસે બેસતા.  એમના હાથ પર હાથ મૂકી, એમની બાજુમાં હું બેઠી. “ખાલી ૨૫ વરસનો એ છોકરો…. ચાર દિવસની માંદગી…ને આમ જતો રહ્યો…!” બહુ જ ઓછાબોલા વિનુના અવાજમાં ડૂમો અને કંપ એકસાથે હતા. બેચાર મિનિટનું એ મૌન એટલું તો ઘટ્ટ હતું કે કરવતથી વહેરી શકાય! થોડાક સ્વસ્થ થયા અને કહે, “સહુ પહેલા અનિતાને ફોન કર, ઈન્ડિયામાં. હું નાહીને આવું છું.” અનિતા વિનુ સાથે પહેલા ધોરણથી સ્કૂલમાં ભણતી હતી અને આજ સુધી વિનુની બહુ સારી મિત્ર રહી હતી. નિરંજન અનિતાનો પુત્ર હતો. મેં કહ્યું, “તમે આવો, પછી સાથે ફોન કરીશું.” હકીકતમાં તો મારામાં હિંમત નહોતી કે હું અનિતાબેનને ફોન કરી શકું! જે હોસ્પિટલમાં નિરંજન હતો, તે જ હોસ્પિટલના પેથોલોજી ડિપાર્ટમેન્ટથી મેં અમેરિકામાં મારી કેરીયરની શરૂઆત કરી હતી. હું વિચાર કરતી હતી કે અનિતાબેનને વિનુ આ સમાચાર આપશે કઈ રીતે? હજી ગઈ કાલે તો નિરંજનની બિમારીનું નિદાન થયું હતું, માઈલોસીટીક લ્યુકેમિયા (બ્લડ કેન્સરનો એક પ્રકાર), પણ આટલે જલદી આમ એ જતો રહેશે, એવી કલ્પના પણ નહોતી! ૧૯૮૮માં પણ બ્લડ કેન્સર એટલે લાઈફ કેન્સલ એમ જ ગણાતું, પણ આમ, આટલે જલદી? હું હજુ તો પોતે આ સમાચાર આત્મસાત કરતી હતી. ત્યાં વિનુ ફ્રેશ થઈને આવ્યા અને અમે ઈન્ડિયા ફોન જોડ્યો.

જિંદગી એક સફર હૈ સુહાના – એપીસોડ ૧૬ (જયશ્રી વિનુ મરચંટ)

“જબ કોઈ બાત બિગડ જાયે!”

“જયુબેન, ફક્ત બે ત્રણ કલાક મને તમારા ઘરે રહેવા દેશો? પ્લીઝ?” ૧૯૭૩માં, કદાચ જાન્યુઆરી કે ફેબ્રુઆરીની કોઈ શુક્રવારે સાંજના ચાર વાગે અમારા મુંબઈના ઘરે શીલાબેન બહુ જ વિચલિત સ્થિતિમાં આવ્યા. મને બરાબર યાદ છે કારણ હું ઘરમાં એકલી જ હતી અને વિનુ તે જ દિવસે, એમના કામ માટે, પાંચ દિવસો માટે મદ્રાસ જવા નીકળ્યા હતા. વીકએન્ડ માટે હું મલાડ મારે પિયેર જવાની તૈયારી કરી રહી હતી. હું મારા પ્રથમ સંતાન સાથે પ્રેગનન્સીના પ્રથમ ટ્રાયમેસ્ટરમાં હતી. મનમાં હું ખુશ થતી હતી કે ઓચિંતી જઈને મા અને ભાઈ (પિતાજી)ને સરપ્રાઈઝ આપીશ! હું આવી રીતે, “સરપ્રાઈઝ” આપતી ત્યારે ભાઈ કહેતા, “દિકરા, અમેરિકા ભણવા ગઈ હતી ત્યાંથી આ શીખી આવી છે તું! પણ, “સરપ્રાઈઝ” અને “શોક”, બેઉમાં ફરક છે, એ સમજે છે કે નહીં!” પણ, ખુશ ખૂબ થતાં. મને એમની આ ખુશી જોવી બહુ ગમતી.

જિંદગી એક સફર હૈ સુહાના – એપીસોડ ૧૫ (જયશ્રી વિનુ મરચંટ)

“અબ કહાં જાયેં હમ!”

ઓક્ટોબર ૧3, ૨૦૧૭, ઈન્ડિયાના મર્ડર ક્રાઈમના “બ્રેકિન્ગ ન્યુઝ” દેશી ટીવી ચેનલ પર સાંભળ્યા કે રાજેશ અને નુપુર તલવારને એમની દિકરી, અરુષી અને ફુલટાઈમ ઈન-હાઉસ હેલ્પર, હેમરાજના ખૂનના આરોપમાંથી મુક્ત કર્યા. મને થયું, જેલમાંથી બહાર આવીને એ લોકો હવે ક્યાં જશે? કઈ રીતે આગળ જશે? હું અસંમજસમાં હતી અને મને યાદ આવ્યાં, અમારા છનુકાકા! વિનુ કહેતા, “ઘણા માણસો ડીએનએ પ્રમાણે એવા હોય કે વિપરીત સંજોગોમાંયે, ક્યાં જશું, શું થશે કે શું કરીશું, એવા પ્રશ્નો સતાવતા નથી! છનુકાકાને જો!” અમને અમેરિકા આવ્યે માંડ છ મહિના થયાં હતાં. અમારું પહેલું એપાર્ટમેન્ટ ફિલાડેલ્ફિયાના સબર્બ, અપરડર્બીમાં હતું. ત્યાં એપાર્ટમેન્ટનું મહિનાનું ભાડું સસ્તું હોવાથી, અમારું કોમ્પલેક્સ ઈમીગ્રન્ટો માટે સ્વર્ગ ગણાતું. એ કોલોનીની એક્ઝીટના રસ્તાની જમણી બાજુ ટાઉન હોમની હાર હતી. ડાબી બાજુએ બસસ્ટોપ હતું. સામી બાજુ એક નાનું શોપિંગ સેન્ટર હતું. અમે બધાં ઈમીગ્રન્ટો માટે એ બસસ્ટોપ અને શોપિંગ સેન્ટર નવા દેશીઓને મળવાનું મીટિંગ સ્થાન હતું. વિનુ સવારના એ બસ સ્ટોપ પરથી ઓફિસ જતા. એક દિવસ, રાબેતા મુજબ બસની રાહ જોતા હતા ત્યાં પિસ્તાળીસ-પચાસની ઉમરના છનુકાકા આવીને, હિંદીમાં કહે, “તમે દેશી હો?” ઓછબોલા વિનુએ ડોકું ધુણાવ્યું. “તુમ બસમાં જાવાના હૈ?” વિનુથી એમની હિંદીનો મારો સહન ન થયો આથી નછૂટકે બોલ્યા, “ગુજરાતી છું.” છનુકાકા આંખોમાં આંસુ સાથે એમને ઓલમોસ્ટ ભેટી પડ્યા. પછી કહે, “હું રાજકોટથી છું. આંઈ પેલા ટાઉન હોમ છેને, ત્યાં મારી બેન ભેળો રઉં છું. બેનબનેવી ડોક્ટર છે. ઈ કામે વયા જાય. હું ટાઈમપાસ કરવા બસ સ્ટોપ પર સવારના સાડાસાતથી સાડાનવ લગી ઊભો રઉં. દેશીઓને મળીને ખુશ થાઉં.” વિનુ કઈં પૂછે એ પહેલાં છનુકાકા કહે, “તમે ક્યાં રહો છો?” વિનુએ કહ્યું, “આ કોમ્પ્લેક્સમાં.” છનુકાકા કહે, “ક્યાં, કયા મકાનમાં? હું આંઈ તો મહિનાભરથી છું અને બધાય દેશીને ઓળખું. બધાયને ઘેર જવાનો આપણો સંબંધ છે!” વિનુને થયું, કાકા પીછો છોડવાના નથી, આથી બોલ્યા, “આઈ” બિલ્ડિંગમાં, બીજે માળે, ૧૦૫ નંબરના એપાર્ટમેન્ટમાં.” છનુકાકા કહે, “સાંજના તમે પાંચ વાગે ઘરે પહોંચો?” વિનુએ માથું ધૂણાવીને હા પાડી. ત્યાં તો એમની બસ આવી ગઈ. વિનુ ઉપર ચડતા હતાં ત્યારે કહે “સાંજના છ વાગે ચા પીવા તમારે ઘેર આવીશ.”

જિંદગી એક સફર હૈ સુહાના – એપીસોડ ૧૪ (જયશ્રી વિનુ મરચંટ)

“ઓ સજના, બરખા બહાર આઈ!”

 

           વિનુને અને મને વરસાદની મોસમ ખૂબ ગમતી. હું હંમેશા કહેતી, “વિનુ, મને તો એમ જ લાગે છે કે વરસાદ મારા માટે ખાસ વરસી રહ્યો છે!” અમે જ્યારે મુંબઈમાં રહેતા હતા ત્યારે એકેય વરસાદની સીઝન એવી નહોતી ગઈ જેમાં અમે મલ્હાર રાગની મહેફિલમાં ન ગયા હોઈએ. મલ્હાર રાગના વિવિધ સ્વરૂપો વિષે એ સમયે મને યાદ આવે છે ત્યાં સુધી, પાટકર હોલમાં, ઓગસ્ટના અંતમાં, નામી કલાકારો સાથે કોન્સર્ટ ગોઠવાતી, અને અમે બેઉ દરેક વર્ષે આ મહેફિલમાં જરૂર જતાં, પણ, ૧૯૭૪માં અમે મલ્હાર રાગની મુંબઈમાં ગોઠવાતી કોન્સર્ટમાં જઈ શક્યા નહોતા અને એનો અમને છાનો વસવસો હતો. એવામાં છાપામાં વાંચ્યું કે લોનાવલામાં પંડિત વિષ્ણુ ગોવિંદ જોગ વાયોલિન પર મલ્હાર રાગના જુદા જુદા વેરીએશન્સ રજુ કરશે. એ જમાનામાં ઈન્ટરનેટની સગવડ હતી નહીં. અમે કોઈને ઓળખતાં નહોતાં કે લોનાવલાથી આ મહેફિલની ટિકિટ કઢાવી મૂકે. વિનુને ઓફિસમાં કામ થોડું સ્લો હતું. અમે નાનું વેકેશન લેવાનું નક્કી કર્યું અને સાત-આઠ દિવસો માટે બંગલો ભાડે લઈને, સહકુટુંબ, લોનાવલામાં વરસાદની ઝરમર સાથે વરસાદી રાગોની સૂરાવલિ માણવા પહોંચી ગયા.

જિંદગી એક સફર હૈ સુહાના – એપીસોડ ૧૩ (જયશ્રી વિનુ મરચંટ)

કોઈ હોતા જિસકો અપના, હમ અપના કહ લેતે યારોં”

“આજે ઓગસ્ટ ૧૯, ૨૦૧૦, ગુરુવાર, પારસી ન્યુ ઈયર છે. મારી પારસી મિત્ર, પરીનાઝ ખંભાતાને આ દિવસ નિમિત્તે હેપ્પી ન્યુ ઈયરનું કાર્ડ છેલ્લા દસ વર્ષોથી હું મોકલી રહી છું, જે એને આ દિવસે મળે એવો “થેંક યુ” કહેતો એનો ફોન આવે, આવે અને આવે જ, પછી ભલેને એ દુનિયાના કોઈ પણ ખૂણામાં હોય! આજે દિવસ પૂરો થયો અને એનો ફોન નથી આવ્યો. કોને ખબર, મેમસાહેબ આ દેશમાં છે કે નહીં! કઈં કહેવાય નહીં, મેડમ કોઈ અજાણ સ્પેસમાં પહોંચી હોય!” અને સ્માઈલી ફેસ સાથે એ દિવસની ડાયરીનું પાનું આ ઘટના સાથે પૂરું તો કર્યું પણ બીજે દિવસે મને તાલાવેલી રહી કે ક્યારે પરીનાઝનો ફોન આવે! મેં એના ઘરના નંબર પર ફોન કર્યો. ન તો આન્સરીંગ મશીન આવ્યું કે ન તો કોઈ રેકોર્ડિંગ. આથી એટલું ચોક્કસ જ હતું કે મેડમે ઘર નથી બદલ્યું. મેં એના સેલ પર ફોન કર્યો તો ‘સબસ્ક્રાઈબર ઇઝ આઉટ ઓફ નેટવર્ક”નો મેસેજ આવ્યો.

જિંદગી એક સફર હૈ સુહાના – એપીસોડ ૧૨. (જયશ્રી વિનુ મરચંટ)

“કભી તો મિલેગી, કહીં તો મિલેગી, બહારોંકી મંઝીલ, રાહેં”

“નવેમ્બર ૩૦, ૨૦૧૬, આજે મારી ડાયરીમાં શું લખું અને કેટલું લખું, સમજ નથી પડતી. આજે એક એવી જિંદાદિલ અને નિઃસ્વાર્થ સેવાભાવી વ્યક્તિને, ભારતે જ નહીં, પણ આ પૃથ્વીએ ખોઈ છે. મને મારા મિત્રનો ફોન આવ્યો કે, “દક્ષાબેન ઈઝ નો મોર, હું સૂન થઈ ગઈ. દક્ષાબેનને, વિનુ અને હું બે વાર મળ્યા હતા. એક વાર, કદાચ, ૮૯-૯૦ની સાલમાં અને બીજીવાર, ૯૫-૯૬માં, બેઉ વાર, મારા વ્હાલા નાનાભાઈ, ડોક્ટર રાકેશ અને નીલા કોહલીને ઘરે, ન્યુ જર્સીમાં મળવાનું થયું હતું.

જિંદગી એક સફર હૈ સુહાના – એપીસોડ ૧૧ (જયશ્રી વિનુ મરચંટ)

“આજે તારીખ છે, ઓક્ટોબર ૧૮, ૨૦૦૦. કાલે, હું ઓલમોસ્ટ ૨૩ વરસની સ્ટેડી જોબ રીઝાઈન કરવાની છું, એ રંજ તો છે જ પણ કાળજામાં એક ટીસ ચૂભી રહી છે. હું, ફિલાડેલ્ફિયાની, ટેમ્પલ યુનિવર્સીટી હોસ્પિટલની લેબને આવતી કાલે છેલ્લા જુહાર કહેવાની છું. કેટલા જુદા-જુદા સેક્શન્સમાં, કેટલી જુદી પોસ્ટ પર કામ કર્યું અને કેટલા અનોખા અનુભવોનું ભાથું બાંધ્યું છે સાથે!” આજે, સપ્ટેમ્બર ૧૮, ૨૦૧૭માં, આ ડાયરી હાથમાં આવી હતી. મને યાદ આવ્યો, તે દિવસ, જ્યારે જુનું અને જાણીતું છૂટી રહ્યું હતું અને દોઢ મહિનામાં તો ઈસ્ટ કોસ્ટથી, અમારું ૨૩ વરસોનું ઘર અને વતનથી દૂર વતન, ફિલાડેલ્ફિયા છોડીને ઠેઠ વેસ્ટ કોસ્ટ, સાન ફ્રાન્સિસ્કો મુવ થવાના હતા. મેં આગળ વાંચવું ચાલુ રાખ્યું “મને આજે ઊંઘ નથી આવતી. વેરણ નીંદરડીનો કોઈ ગરબો તો હતો પણ શું હતો એ? આવા અસંબધિત વિચારોમાં વિહરવાની મજા મારે માટે, મને પામવાની સફરનો એક ખૂબ જ અગત્યનો હિસ્સો છે અને ઈચ્છું કે સદાયે રહે” બસ, તે દિવસની ડાયરીનું આટલું જ લખેલું પાનું, આજે, ફરીને વાંચતાં, મારી ઊંઘ હરામ થઈ ગઈ. મને યાદ આવી ગઈ, મારી અને વિનુની જામનગરની એ ટ્રીપ!